Akvaryumda canlılar ölüyorsa bunun bir çok nedeni olabilir. Böyle bir durumda, bu soruya karşı verilen en yaygın öneri su değişimi yapılmasıdır. Ancak su değişimleri bunun için bir çözüm değildir ve buradaki sorun ne yapılması gerektiği değil ne yapılmadığıdır.
Aslında bu sorunun tamamen yanlış olduğunu söyleyebilirim. Doğru soru ”Ne yapmalıyım?” yerine kendinize soracağınız ”Ne yapmadım?” olmalıdır. Sanırım hepiniz konunun nereye bağlanacağını az çok tahmin ettiniz.
Tuzlu su akvaryumları hassas ekosistemleriyle tatlı su akvaryumlarından çok daha zordur. Yüzlerce parametre ve en önemlisi bu parametrelerin sabit kalması tuzlu su akvaryumlarının temel yapısını oluşturur. Şimdi canlılarınızın neden ölmüş olabileceğine bir göz atalım.
Su Değişimleri
Tuzlu su akvaryumlarında su değişimi en standart prosedürlerden biridir. Şimdi bir kaçınız sosyal medya veya forumlarda gördüğünüz, aylarca hatta yıllarca su değiştirmeyen akvaryumları veya su değişimi yapmadığını söyleyen arkadaşlarınızı hatta kendi akvaryumunuzu düşünüyorsunuz. Peki onlar bunu nasıl başarıyor? Aslında cevap basit; Başaramıyorlar!
Kolay türler: Su değişimi yapılmadığı söylenen akvaryumları ve içindeki canlıları inceleyin. Muhtemelen hepsi Zoa, Mantar, gibi yumuşak veya LPS türlerinden oluşuyordur ve balık yok denecek kadar azdır. Bu tür mercanların ihtiyaçları minimumda olduğu için girilecek bir kaç küçük katkı maddesi su değişimlerinin ötelenmesine olanak tanıyabilir. Az sayıda balık da istenmeyen elementlerin minimumda artmasına olanak verebilir. Ancak bir noktada denge bozulur veya bir çok sorunla karşılaşılır.
Sadece balık: Hiç bir mercan yoksa yeterli oranda kaya filtrasyon görevi görür ve canlılar yaşmalarına onlar için uygun olmayan şartlarda devam edebilir. Yine bu bir süreçtir ve eninde sonunda denge bozulur.
Teknolojik habitat: Kurulan sistem bir dengeyele kurulmuştur. Neredeyse bütün ana elementler (Kh, Mg, Ca) ek katkı olarak otomatik dozlanır. İstenmeyen Nitrat Fosfat gibi elementler için iyi filtrasyon sağlayan bolca kaya, güçlü bir Protein Skimmer kullanılmıştır. Bu değerler minimum oranda yükselir veya denge yüzünden hiç yükselmez. Ancak eninde sonunda ölçülmeyen değerlerde bir sorun yaşanacaktır.
Kısacası su değişimi yapmıyorsanız yukarıda yer alan fotoğraftaki gibi bir akvaryuma sahip olamazsınız. Yenileyemediğiniz eskilen elementleriniz, sistemden çıkarmanız gereken artan elementleriniz canlı ölümleriyle size kendini gösterir.
Su değişimlerinin tam olarak ne işe yaradığını Faydalı Bilgiler bölümünden öğrenebilirsiniz.
Testler
Genellikle tuzlu su akvaryumu kurulum sürecinde kullanılır ve daha sonra angarya olarak nitelendirildikleri için bir kenara atılırlar. Ancak tuzlu su akvaryumlarında düzenli yapılan testler Check Up yaptırmaya benzer ve hayati önem taşır.
Akvaryumunuzun sağlığını ve geleceğini ancak test yaparak görebilirsiniz. Fosfatınızın yükseldiğini görebilir ve mercanlarınızı kaplayarak öldürecek olan yosun savaşını başlamadan bitirebilirsiniz. Ölen bir canlıyı farketmediğiniz için yükselen amonyak seviyenizi görüp bunu düşürmek için hemen bir girişimde bulunabilir ya da eksilen kH değerinizin riske soktuğu sert mercanlarınız için önlem alabilirsiniz.
Testlerin bir diğer önemide sorduğunuz soruların cevapları için gerekiyor olmaları. Tuzlu su akvaryumları için soracağınız herhangi bir soru için alacağınız ilk cevap su değerlerinizin ne olduğu olacaktır. Bu noktada bir bilginiz veya cevabınız yoksa muhtemelen bir daha cevap alamazsınız ve sorununuzla kendi başınıza mücadele etmek zorunda kalırsınız.
Yeni Başlayanlar bölümünden kullanmanız gereken testler hakkında daha fazla bilgilere ulaşabilirsiniz.
Hatalı Ekipman Seçimleri
Tuzlu su akvaryumlarının bir canlı kapasitesi vardır ve bu kapasiteyi genellikle kullanılan ekipmanlar ve akvaryum ölçüsü belirler. Eğer ekipman seçimlerini, akvaryum ölçünüze ve beslediğin canlılara göre doğru yapmadıysanız canlı ölümleri yaşanabilir.
Örneğin; Tang türü büyük balıklar daha fazla istenmeyen element üretir ve bunları akvaryumdan uzaklaştırmak için daha güçlü Protein Skimmerlar gerekir. Bazı mercan türleri daha fazla ışık ve daha fazla akıntıya ihtiyaç duyar ve besinlerini ancak bu şartlar altında sağlayabilir. Eğer bu şartları sağlayamazsan canlı ölümleri yaşanabilir.
Ekipman seçimini nasıl yapacağınızı öğrenmek için Yeni Başlayanlar bölümünde yer alan ”Tuzlu Su Akvaryumlarında Ekipman Seçimini” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Hatalı Canlı Seçimleri
Hepimiz köpekle kedinin bir arada yaşayamacağını biliriz. Ama sosyal medya hesaplarında ikisinin sarmaş dolaş fotoğrafları sıkça karşımıza çıkıyor. Bu da yine her genellemede bazı istisnaların olabileceğini gösteriyor ama ne yazık ki bu her zaman gerçekleşmiyor.
Bir çok renkli küçük balığın yanına bir Arslan Balığı koymanız kurda kuzu emanet etmekle eş değerdir ve küçük renkli balıklarınızın sayısı her geçen gün biraz daha azalabilir.
Bazı mercan türleri geceleri hacminin 5 katına kadar büyüyebilir veya dokunaçlarını uzatabilir. Bu dokunaçlar etrafında bulunan diğer mercan türlerini yakarak ölmelerine neden olabilir. Hata bazı mercan tüleri zayıf düşmüş balıklarınızı bile avlayabilir.
Canlı seçimleriniz için önce Yeni başlayanlar bölümünde yer alan uyum tablosunu gözden geçirmelisiniz.
Sabır
İşte en büyük neden! Tuzlu su akvaryumu kurulumu uzun bir süreçtir. Akvaryumun canlılar için hazır hale gelmesi ve bu sürecin takip edilmesi gerekir. Ne yazık ki bir çok acemi akvaryumu kurar kurmaz bir kaç hafta içinde canlı alımlarına gidiyor ve buda canlıların ölümleriyle sonuçlanıyor.
Yeni kurulan bir tuzlu su akvaryumunun bir an evvel rengarenk canlılarla dolması hepimizin arzusu ancak bunun için izlenmesi gereken bir yol, geçirilmesi gereken süreler ve yapılması gereken testler var dır. Bu sıralamayı takip etmeden alacağınız her canlı için risk de büyük olacaktır.
Hastalıklar
Her şeyi doğru yapmış olsanız bile, yeni aldığınız bir mercan, kaya veya balık hatta ekipmanla bile akvaryumunuza istemediğiniz bazı zararlıları ve hastalıkları sokabilirsiniz. Bu hastalıkların bazıları için doğal düşmanlar bulunurken bazıları akvaristleri çileden çıkarabilir hatta akvaryumlarını tamamen kapatma kararı vermelerine neden olabilir. Neyse ki sizin için bunlardan bazılarını listeledik ve nasıl tedavi edebileceğinizi anlattık.
- Beyaz Benek Hastalığı (ICH)
- Dino (Dinoflagellates)
- Mercan Beyazlaması (Bleaching)
- Mercanlarda Kahverengi Jöle Sendromu (Brown Jelly)
- Baloncuk Yosunu (Bubble Algae)
- Mercanlarda Polip Ayrılması (Polyp Bail-Out)
- Zoa Örümceği
- Bryopsis Yosunu
- Nudibranchs
- Siyanobakteri (Cyanobacteria)
- Asterina Deniz Yıldızı
Belki de herşeye en başından başlayarak Yeni Başlayanlar bölümünden tuzlu su akvaryumu kurulum rehberimizi gözden geçirmeniz en iyisi olacaktır.
