pH değeri, akvaryumunuzda suyun ne kadar asidik veya alkalin olduğunun bir ölçüsüdür. PH tipik olarak 0 ila 14 arası bir ölçekte ölçülür, 7.0 nötr bir pH’dır. Nötr altındaki tüm pH seviyeleri asidik olarak tanımlanırken, 7.0’ın üzerindeki seviyeler alkalidir.
Bir tuzlu su akvaryumu genellikle 7.6 ila 8.4 arasında bir pH’ta tutulmalıdır, ancak akvaryumunuz için önerilen spesifik pH, akvaryumda bulunan türlere bağlı olabilir. Bir tuzlu su akvaryumu sahibiyseniz, önerilen pH seviyesi 8.0 yada 8.4 gibi daha yüksek bir seviyede olabilir. Akvaryumunuz için ideal pH aralığı, akvaryumda bulunan balık, mercan ve omurgasız türlerine bağlı olacaktır. Bu nedenle akvaryumunuzda en iyi pH’ı belirlemek için akvaryum sakinleriniz hakkında bazı temel araştırmalar yapmanız gerekir.
Akvaryumlarımızda pH Neden Değişir?
Akvaryumunuza zamanla asit eklendikçe daha düşük bir pH değerine doğru yönelir. Bahsi geçen bu asitler; solunumdan kaynaklanan aşırı karbondioksit üretimi yada akvaryumda yeterli gaz alışverişinin olmamasından kaynaklanabilir.
Düşük pH’ın diğer nedenleri arasında biyolojik filtrasyon’dan nitrik asit birikmesi ve metabolik atık ürünlerinden organik asitlerin üretimi yer alabilir. Kafanız karıştı dimi? Bu terimleri bir kenara bırakırsak, kısaca akvaryumda biriken balık dışkıları, fazla yemeleme ve yetersiz havalandırma pH değerinizi etkiler. Doğal deniz suyu, pH değişikliklerine karşı koruma sağlamak için “tamponlar” görevi gören bikarbonat, kalsiyum, borat ve hidroksit gibi çeşitli kimyasallar içerir. Tuzlu su akvaryumlarında kararlı bir pH değerine sahip olmak için bu kimyasalların korunması gerekir. Zamanla, bu tamponlar yıpranarak akvaryum pH’ındaki değişikliklere katkıda bulunabilir.
Bunlara ek olarak akvaryumunuzda kullandığınız Kalsiyum reaktörü/ Karbondioksit tüpü, düşük Alkalinite değeri, döngü sürecinin henüz tamamlanmamış olması(yeni kurulan akvaryumlar) yada akvaryumunuzun yeterince oksijen alabileceği bir ortamda olmamamsı, kısaca bulunduğu ortamda karbondioksitin fazla olması olabilir.
Gündüz Ve Gece Arasındaki pH Farkı
Tuzlu su akvaryumlarında gün boyunca net bir karbondioksit tüketimi vardır. Bunun nedeni fotosentetik canlıların ışıkla beraber suda bulunan karbondioksitisi oksijene dönüştürmeleridir. sudaki karbondioksit miktarı azalınca pH değeri yükselişe geçer. ışıklar kapandığında ise bu canlılar artık fotosentez yapamadığı için su da bulunan karbondioksit oranı artar ve pH değeri düşer.
Tuzlu su akvaryumlarında bu değişim yaklaşık olarak %0.5 civarında yaşanır. Bu değişimi engellemek için gün içerisinde fazla karbondioksiti, suyu daha fazla havalandırarak düşürmeniz yada eksik karbondioksiti eklemeniz gerekir. Bu size sürekli sabit bir pH değeri verir ve fanteziden başka bir şey değildir, lütfen denemeyin. Tuzlu su akvaryumlarında bu değişimin yaşanması olağandır.
Amonyak ve pH İlişkisi
Muhtemelen akvaryumdaki yüksek amonyak seviyeleri ile ilişkili tehlikeleri zaten biliyorsunuzdur, ancak amonyak seviyeleri ve pH arasında bir ilişki olduğunu biliyor muydunuz? Akvaryumunuzda sabit bir pH sağlamanın önemi konusunda şüpheleriniz varsa, daha yüksek pH seviyelerinde Amonyak’ın akvaryumda daha fazla toksin haline geldiğini söylemek zorundayız. En küçük miktarda Amonyak bile (0.6 ppm kadar az) balıklar için ölümcül olabilir, ancak pH seviyeleri 6.5’i aştığında Amonyak toksisitesi daha da tehlikeli hale gelir.
| Sıcaklık | pH 6.5 | pH 7.0 | pH 7.5 | pH 8.0 | pH 8.5 |
| 20 ° C | 0.13 | 0.40 | 1.24 | 4.82 | 11.2 |
| 25 ° C | 0.18 | 0.57 | 1.77 | 5.38 | 15.3 |
| 28 ° C | 0.22 | 0.70 | 2.17 | 6.56 | 18.2 |
| 30 ° C | 0.26 | 0.80 | 2.48 | 7.46 | 20.3 |
Yukarıdaki tablodan da görebileceğiniz gibi, Amonyak daha yüksek pH seviyelerinde daha konsantre ve toksik hale gelir. Artan sıcaklık da akvaryum suyundaki Amonyak toksisitesini etkiler. Balıklarınızda Amonyak zehirlenmesini önlemek için akvaryumunuzdaki pH seviyesini olabildiğince sabit tutmalısınız.
Akvaryum pH Değerini Yükseltmek Yada Azaltmak
pH dengesini sağlamanın en iyi yöntemi rutin su değişiklikleri yapmaktır. Bu su değişiklikleri akvaryum suyunuzdaki doğal tamponları yenileyecek, ayrıca eser mineral içeriğinin geri kazanılmasına yardımcı olacaktır. Birikmiş atıkların ve yenmemiş balık yemlerinin çıkarılması da akvaryumunuzdaki pH değerini sabit tutmaya yardımcı olacaktır.
Akvaryum pH’ınızın aniden düşmesi durumunda 75 L başına bir çay kaşığı oranında bikarbonat soda (kabartma tozu) eklemek akvaryum pH’ını arttırmanın en basit yoludur. Ancak bu işlemi zamana yayarak yapmalı ve akvaryumu sakinlerinin yeni pH’a kendilerini adapte etmeleri için onlara zaman tanımalısınız.
Şayet bunun tam tersi bir durumda yani akvaryumdaki pH değeriniz çok yükselirse, akvaryuma sirke veya karbondioksit eklemeyi deneyebilirsiniz. 4 L başına başına 1 mL damıtılmış beyaz sirke eklenmesi, akvaryumunuzdaki pH değerini yaklaşık 0,3 birim azaltmaya yardımcı olacaktır. Başka bir seçenek, şişelenmiş soda suyu kullanarak doğrudan akvaryuma karbondioksit eklemektir. Her 4 L başına 6 ml soda suyu ilave etmek, pH’ı yaklaşık olarak 0.3 birim azaltabilir.
Akvaryum pH’ını yükseltmek veya düşürmek için ticari araçlar da bulabilirsiniz, ancak bu ürünleri kullanırken dikkatli olmalısınız, çünkü kimyasalların eklenmesinin akvaryumunuzu nasıl etkileyeceğini asla bilemezsiniz.
Tuzlu su akvaryum balıklarınızı mutlu ve sağlıklı tutmanın anahtarı sağlıklı bir ortam sağlamaktır. Akvaryumunuzdaki pH seviyesi ve ideal su değerlerini anlamak, sağlıklı bir akvaryum ortamının korunmasında en önemli faktörlerden bazılarıdır. Bu nedenle pH’ın temellerini ve nasıl değiştirileceğini anlamanız önemlidir. Bunu anlamak için de bir pH metre satın alarak işe başlayabilirsiniz. Akvaryumunuzda pH’ın aniden değişmesi durumunda, balıklarınız üzerinde olumsuz bir etkisi olmadan durumu düzeltmek için artık harekete geçebilirsiniz.
