Tuzlu su akvaryumu sektörü dünyada olduğu kadar ülkemizde de zor zamanlar geçiriyor ve yeni ithalat yasağı kapımızda görünüyor. Geçtiğimiz yıllarda Endonezya hükümetindeki değişiklerle, mercan çiftliklerinin ihracat yapmasını yasaklamış ve ülkemizde de ithalatın durmasına neden olmuştu. Geçtiğimiz yıl içinde bazı yaptırımlara tabi tutulan ithalat yasağı ağar koşullar altında kaldırılmış ve kısmen açılmasına karar verilmişti. 2020 başlarında ise gerekli kriterleri karşılayabilen mercan çiftlikleri işlerine başlayabilmişlerdi.
Pandemi Ve Tuzlu Su Akvaryumları
Ne yazık kı 2020 yılı başında Çin de başlayan ve hızla bütün dünyaya yayılarak ardından Dünya Sağlık Örgütü tarafından da Pandemi olarak ilan edilen Covid-19 salgınından tuzlu su akvaryumu sektörüde nasibini aldı.
Ülkemizde ithalat yapan bir çok firma gibi tuzlu su akvaryumu canlılarının ithalat yasağı da Tarım Bakanlığı tarafından belirlendi. Ulaştığımız bilgilere göre sorumlu kurumunun Tarım Bakanlığı değil, Tarım Bakanlığına bu yaptırımın uygulanmasını ön gören Sağlık Bakanlığı olduğunu da öğrendik.
Elbette bu süreç sektördeki firmaların ellerinde bulunan canlılarla ticaretlerine devam etmesine, tükenen stoklar yüzünden yeterli geliri elde edememelerine ve zor zamanlar geçirmelerine neden oldu. Arz ve talep eğrisinden doğan faiş fiyatlar ve ticari kimliği olmayan fırsatçıları da beraberinde getirdi.
İthalat Yasağı Kalkıyor
İyi haberlerimiz de Var! Neyseki bu süreç akvaristlere çok fazla yansımadan dün imzalanan kararname ile son buldu ve süs balıklarının ithalatı yasağı kaldırıldı ve yeniden serbest bırakıldı. Ama sadece süs balıkları!
Tuzlu su akvaryumu hobisinin pahalı bir hobi olduğunu ve tuzlu su canlılarının ihtiyaçlarının optimum seviyede karşılanması için gereken bütçelerin tatlı su akvaryumlarına göre bir hayli fazla olduğunu daha önce de söylemiştik.
Pandemi kapsamında hemen hemen her sektörde düşen satış grafiği, ister istemez yapılan yeni tarifler ve zamlarla kendini göstermeye başladı. Endonezya ve diğer ülkelerden tuzlu su canlılarının evlerimize kadar ulaştırılmasını sağlayan ithalatçılar artık daha zor şartlarda bunu mümkün olabileceğini söylüyor. Tabi hala bu sektörde hizmet vermeye devam ederlerse.
Havayolu Şirketlerinden Ağır Darbe
İçeriden edindiğimiz bilgilere göre ithalat yasağına ek olarak havayolu şirketlerinin geçen yılın aynı zamanlarına göre canlı hayvan taşımacılığında kargoların Kg fiyatlarına döviz bazında %90 lara varan bir zam yaptığını öğrendik. Ayrıca artık havayolu şirketlerinin canlı taşımacılığında 10 gün önceden rezervasyon yapma şartı koymuş olmaları ve taşıma ücretini 10 gün önceden talep etmeleri de ayrı bir zorunluluk.
Hepinizin ”Bunda ne gibi bir sorun olabilir? Nasılsa o bedel ödenecek” dediğinizi duyar gibiyiz ama işin aslı biraz daha farklı.
Tuzlu su akvaryum sektöründe verilen canlı siparişlerinin ne yazık ki tamamı temin edilemiyor. Bir çok canlı üretilemediği ve esaret altında bakımlarının zor ve masraflı olduğu için bu türler ancak sipariş üzerine yakalanarak gönderimi sağlanıyor. Bu da ithalatçı firmanın verdiği siparişlerin tamamını her zaman alamamasıyla sonuçlanıyor.
Kısaca ülkemizde bulunan ithalatçıların verdikleri bilgilere göre her sekiz koli siparişinin ikisi hatta bazen dört tanesi temin edilemiyor. Bu eskiden bir sorun olmazken artık ön siparişle ve ücretin tamamını talep eden havayolu şirketlerinin yeni kurallarınca büyük bir soruna dönüşüyor. Havayolu şirketleri ne yazık ki yapılan rezervasyon ve alınan ücretten her hangi bir iade yapmıyor. Kısaca canlı fiyatlarının biraz daha artacağını söyleyebiliriz.
İmzalanan yeni kararname ne yazık ki sadece balıklar için geçerli. Yani mercanlar, omurgasızlar ve eklembacaklılar için durum hala belirsizliğini koruyor. Özellikle Yengeç ve Karides gibi eklembacaklılar zaten Pandemiden uzun zaman önce ülkemizin tüm dünyada kullanılan ”canlı karides. vb” gümrük tarifesini süs karidesler için kullanmayı red etmesinden dolayı yasaklanmıştı.
Kaçak İthalat
Malesef ülkemizdeki zorlu ithalat yasağı ve şartlarını fırsata dönüştüren bazı firmalar ”üretim” veya ”hobiciden” kılıfı altında ülkemizde satışlarına devam ederek, haksız kazançlar elde etmiş ve bu kazançlarınıda sürdürmeye devam ediyor. Akvaristlerin bu konuda duyarlı davranlamarı ve kaçak ithalatın önlenmesinde; sektöre, diğer firmalara, hobiye ve doğaya karşı sorumluluklarının olduğunu düşünüyoruz.
Ülkemiz sınırları içinde tuzlu su akvaryumlarımız için satın aldığımız yengeç veya karides türlerinin bir çoğunun üretiminin yapıldığına dair her hangi bir somut kanıt bulunmuyor. Özellikle Doktor Karides gibi bir çok akvaristin favorisi olan bir canlının deneyimli akvaristler veya firmalar tarafından üretiminin gerçekleştirilmesi noktasında büyük bir gururla bizlerle bazlı argümanları, videoları ve görselleri paylaşacağına eminiz. Kim bu haklı gururu yaşamak istemez ki? Yinede bunun henüz mümkün olmadığını söyleyebiliriz çünkü araşartırmalarımız neticesinde bununla ilgili hiç bir veriye ulaşamadık.
Dip not olarak; eğer havayolu şirketleri eski şart ve kg birim fiyatlarına dönerse uygulanması kaçınılmaz olan faiş fiyatların yeniden eski haline dönebilmesinin de mümkün olacağını belirtmek isteriz.
