Maceralarına yeni başlayanlar için sert mercanlara geçiş epey sancılı ve pahalı olabilir. Sert mercanlar için hem sizin hemde akvaryumunuzun belli bir deneyime, birikime ve olgunluğa ulaşması şarttır. Hazırladığımız sert mercanlar için başlangıç rehberi maceranızda size bazı ip uçları verebilir.
Bir süredir tuzlu su akvaryumu sahibisiniz ve LPS mercanlarınız Zoa’larınız harika renkler sergiliyor. Herşey yolunda görünüyor, akvaryumunuz pırıl pırıl, test sonuçlarınız iyi ve onun için yeni, harika bir sert mercan satın aldınız. Ertesi gün (en geç bir hafta içinde) yeni mercanınıza bakmak için akvaryuma yönleniyorsunuz ve mercanınız kemik renginde bembeyaz. Bu hikaye tanıdık geldi mi?
Acemi akvaristlerin %90’nı için bu senaryo gerçekleşir. Ancak bir çoğu bunu kimseyle paylaşmaz ve bu sonucu neden aldıkları hakkında nadiren araştırma yaparlar.
Ülkemizde sert mercan ağarlıklı akvaryum sayısı çok azdır çünkü bakımları diğer mercan türlerine göre daha zor ve pahalıdır. Her ne kadar renkleri LPS mercanlar kadar muhteşem olabilse de onların bu rengi sergilemelerini sağlamak gerçekten deneyim gerektirir.
Sert Mercanlar İçin Başlangıç Rehberi
Öncelikle Döngü Sürecini bildiğinizi ve LPS veya yumuşak mercan türlerine bir süredir bakabildiğinizi varsayıyorum. Çünkü bu yazı onlara hitab ediyor.
Akvaryumun Olgunlaşması
Sert mercanlar için başlangıç rehberimizin ilk başlığı akvaryumunuzun olgunlaşması.
Sert mercanlar için ULNS olarak adlandırılan ve kaba tabiriyle çok düşük nitrat ve fosfat olarak nitelendirilen düşük besin değerleri tavsiye edilir. Besin değerleri diyoruz çünkü mercanlar nitrat ve fosfatı tüketir.
Acemlilerin yaptığı en büyük hatalardan biride bu noktada devreye girer. Acemi akvarist döngü süreci ardından( yeni akvaryumlarda) yaptığı test ölçümlerinde düşük fosfat ve nitrat’ı görerek akvaryumunun sert mercanlar için hazır olduğunu hatta ULNS bir sisteme sahip olduğunu zanneder. Ancak hazırladığımız sert mercanlar için başlangıç rehberi aksini söylüyor.
Döngü sürecini yeni tamamlamış bir akvaryum, sadece sürecin tamamlanmasına yetecek kadar bakteri popülasyonu geliştirebilmiştir. Hazırladığımız sert mercanlar için başlangıç rehberi bu süreçten çok daha sonrasını ele alır.
Bu, akvaryuma eklediğiniz her canlı da, yem de veya mercanda çözünmüş organik oranının ve değerlerinizin değişeceği veya organik bileşenlerin sert mercanlarınızı beslemesi için yeterli seviyede çözünememesine sebep olur. Ayrıca bu organik bileşenlerin işlenemeyişi her saat bir test yapmıyorsanız test sonuçlarınızda göremeyeceğiniz ani amonyak artışlarına ve yosun sorunlarınada neden olur.
Bunu yaşamak istemiyorsanız, yapabileceğiniz en iyi şey, sert mercan satın almadan önce akvaryumunuzun buna hazır olması için ona biraz zaman tanımanız olacaktır. Akvaryuma ilk mercanlarınızı ne zaman eklemeniz gerektiği konusunda hazırladığımız makale bu konuda size yardımcı olabilir.
Olgunlaşmış bir akvaryumsa, sert mercanlar için gerekli bakteri popülasyonuna ve bu bakteriler sayesinde sert mercanların besinlerini oluşturan çözünmüş organik bileşenlere sahiptir. Mercan besini olarak adlandırılan ticari ürünlerde aynı sistem üzerine kuruludur ve mercanların besinlerini oluşturan organik bileşenlerini çözünmüş halde onlara sunarak daha az efor sarf ederek daha iyi beslenmelerini sağlar.
Sabit Su Değerleri Herşeydir!
Sert mercanlar için başlangıç rehberimizdeki bir sonraki adım sabit su değerleri.
Yeni kurulan bir akvaryum her ne kadar size uygun su değerleri sağlasada bu parametreler hızla değişme eğilimindedir. Bakteri popülasyonunuz uygun seviyelere gelene kadar da bu dalgalanma devam eder. bu dalgalanmanın tek çözümüde yeterli bakteri popülasyonu için sabretmektir.
Yeni kurulan akvaryumlarda Alkalinite değerini sabit tutmak en zor şeylerden biridir. Örneğin yeni bir sistemde Coralline yosunu kayalarınızı kaplamaya başlar ve hiç mercanınız olmasa bile Alkalinite değerinizi hızla tüketir. Kullandığınız tuza göre eksilen değeri yeni bir kurulumda su değişimleriyle tamamlamak gerekçekten zor olabilir.
Akvaryumdaki Alkalinite dalgalanması sert mercanlarınızı strese sokar ve buna bağlı olarak sert mercanınız poliplerini kapatabilir, doku ve renk kaybı yaşayabilir.
Sert mercanlar için başlangıç rehberinde Doğal resifleri baz alarak, sert mercanlar için Alkalinite değeri 7.0 ile 11.0 Dkh arasındadır. Ancak çoğu akvarist bu değeri 7.0 ila 8.5 Dkh arasında tutar.
Kalsifikasyon Süreci
Sert mercanlar için başlangıç rehberinde önemli olan bir diğer konuda kalsifikasyon süreci yani, mercanların büyüyerek gelişmeleri için kendi iskeletlerini oluşturmaları sürecidir.
Bu süreçte aslında sabit su değerleri içindedir ancak sert mercanların bu süreçte ne yaptığını tam olarak anlamanız gerekir.
Sert mercanlar büyüyüp gelişebilmek için Alkalinite ve Kalsiyum tüketirler. Alkalinite ve Kalsiyum kadar olmasada Magnezyum’da bu süreçte rol oynar ve sert mercanların büyümeleri bu elementlerin hızla tüketilmesi anlamına gelir.
Sert mercanlar yeni suyu çok sever. Örneğin yeni hazırladığınız tuzlu suyunuza sert mercanları eklemenizin sonucu olarak, harika renkler ve büyüme yakalayabilirsiniz ancak bu çok kısa bir süre için geçerlidir ve tükettikleri elementler dalgalanmalara neden olur.
NOT: Sert mercan bakımında anlamanız gereken en önemli şey, bu değerlerin sabit kalmasını sağlamak olduğunu anlamanız gerekiyor.
Örneğin Alkalinite seviyenizdeki bir artış ser mercanlarınızda doku kaybına renklerinin kahverengiye dönmesine, mercanınızın beyazlaşmasına (RTN) ve dipten yukarı doğru beyazlaşması olarak (STN) kendini gösterebilir. Ayrıca bölgesel olarak soyulmaya başlayan bir mercan görüntüsüde verebilir.
Dalgalanan Kalsiyum değeri çok önemli olmasada Nitrat ver Fosfat seviyelerinizde sert mercanlar için önemlidir ve onlarında düzenli olarak test edilerek kontrol altında tutulması gerekir.
Test Yapmak
Sert mercanlar için başlangıç rehberindeki en önmeli konu test yapmak diyebilirim.
Sert mercanlarınızın sağlıklı büyümesi için üç element gereklidir; Alkalinite, Kalsiyum ve Magnezyum. Mercanlarınız büyüdükçe bu elementleride tüketirler. Tüketilen bu elementlerin yeniden aynı seviyeye getirilmesi veya aynı seviyede tutulması sert mercanların bakımı için altın kuraldır.
Tüketilen miktarı tespit edebilmeniz için test yapmanız gerekir. Piyasa bunun için bir çok farklı markanın test kitlerini bulmanız mümkün. Ayrıca daha pahalı olan daha iyidir yanlış bir kanıdır ve bu testlerin hemen hepsi aynı mantıkta çalışır. Sadece bize sunumları değişir.
Akvaryum değerleriniz belli bir düzene oturana kadar her gün aynı saatte test yapmanız size bu elementler hakkında en doğru verileri sunar. Bu eksilen elementlerin oranını aynı zamanda tamamlamanız gereken oranıda verir.
Eksilen Değerleri Tamamalamak
Sert mercanlar için başlangıç rehberinde bu noktada, sert mercanlar diğer mercan türlerinden kendini hızla ayırır. Bir çok mercan türü eksilen değerlere karşı çok daha toleranslıdır. Örneğin LPS veya diğer mercan türleri için haftalık düzenli su değişimleri eksilen değerleri yenileyebildiği gibi bu mercanlar içinde yeterlidir.
Sert mercanlar içinse durum bu şekilde işlemez. Haftalık düzenli su değişimleriniz eksilen değerleri yeniliyor bile olsa bu süreç aynı zamanda su değerlerinde dalgalanmalara neden olur ve bunun sonucu sert mercanlarınız için ölümle sonuçlanabilir.
Haftalık 2 Dkh’lık bir Alkalinite eksikliği sert mercanlarınızın tolere edebileceği bir eşik değildir. Bu yüzden eğer sert mercan beslemeye karar verdiyseniz, bu değerli günlük olarak ve günde bir kaç eklemeyle yapmanız gerekir. Tavsiyemiz kesinlikle bir dozaj pompası kullanmanız olacaktır. Bu sert mercanlarınız için sürekli aynı su değerlerini ve onların mutlu olmasını sağlarken size daha çarpıcı renkler ve daha hızlı bir büyüme olarak kendini gösterir.
Yüksek Fosfat ve Nitrat Seviyelerinde Sert Mercan Bakımı
Sert mercanlar için başlangıç rehberimizde kontrol altında tutulması gereken Nitrat ve Fosfat değerlerinden yani düşük organik bileşenlerden bahsettik. Ancak yüksek organik bileşen seviyelerindeki akvaryumlarda da güzel ve sağlıklı sert mercanlar görmek mümkün.
Her iki metod da kullanılabildiği gibi her iki metodunda kendine has bazı artıları ve eksileri var.
Örneğin düşük organik bileşenlere sahip bir akvaryumda (ULNS) sert mercanlarınızın açlıktan ölmeleri, soluk renklere sahip olmaları ve büyümelerinin durması gibi riskler varken, yüksek organik bileşenli bir akvaryumda (yüksek Nitrat ve Fosfat değerleri) çok fazla besin olduğu için sert mercanların kahverengiye dönmesi ve ani yosun istilaları gibi riskler barındırır.
Sert mercanlar için başlangıç rehberi yeni başlayanlar için değil macerasına başlamış ve belli bir bilgi ve deneyime sahip kişiler için hazırlanmıştır. Maceranıza henüz yeni başladıysanız öncelikle tuzlu su akvaryumu kurulumu ve ardından akvaryumunuza ilk mercanlarınızı ne zaman eklemeniz gerektiğini öğrenmelisiniz.
Sonuç olarak günlük olarak yaptığınız testler size sabit tuzluluk, Alkalinite, Magnezyum, Kalsiyum, Fosfat ve Nitrat değeri veriyorsa, ısınız sabitse Sert mercanlar için hiç bir engeleniz yok demektir.
UYARI: Sert mercanlar büyüdükçe tüketim oranlarıda artar. Akvaryuma eklediğiniz her yeni canlı (Balık / Mercan / Kum / Kaya) tüketim oranlarını değiştirir. Bu yüzden periyodik dönemlerde günlük test yaparak akvaryumunuzdaki değerlerin hala uygun değerlerde seyrettiğinden emin olun. Değerler değişmişse eski haline getirmek için acele etmeyin ve bunu bir kaç haftalık bir süreçte yavaş yavaş yapın ve gerekiyorsa bilgilerinizi tazelemek için sert mercanlar için başlangıç rehberimizi yeniden gözden geçirin.
