Size kötü bir haberimiz var! CITES (Nesli Tehlike Altındaki Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) Avrupa komisyonu bilimsel inceleme grubu tarafından Avustralya mercanlarına kısıtlama getirilmesi konusunda 3 Aralık 2020 tarihinde toplanacak.
CITES Nedir? Veya Kimdir?
CITES (Nesli Tükenmekte Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) hükümetler arasında uluslararası bir anlaşmadır. Amacı, yabani hayvan ve bitki örneklerinin uluslararası ticaretinin hayatta kalmalarını tehdit etmemesini sağlamaktır.
CITES, 1963 yılında IUCN (Dünya Koruma Birliği) üyelerinin bir toplantısında kabul edilen bir kararın sonucu olarak hazırlandı. Sözleşme metni nihayet 3 Mart 1973 tarihinde Washington, DC, Amerika Birleşik Devletleri, aralarında 80 ülkeden temsilcilerin bir toplantıda kabul edilmiştir ve 1 Temmuz 1975 tarihinde yürürlüğe girmiş CITES. Sözleşmenin aslı, Depoziter Hükümetlere İngilizce, Fransızca ve İspanyolca dillerinde tevdi edilmiştir ve her bir versiyon eşit derecede geçerlidir. Sözleşme ayrıca Çince ve Rusça olarak da mevcuttur.
Türkiye bu sözleşmeye 22 Aralık 1996 tarihinde taraf olmuştur. Yani imzaladıktan 21 yıl sonra. Sözleşmenin bir kopyasını Tarım Orman Bakanlığı arşivinden inceleyebilirsiniz.
Toplantıda Neler Olacak?
Avrupa birliği komisyonu bilimsel inceleme grubu yani SGR Avustralya’da ki belirli sert mercan guruplarının ihracatının resiflere olan etkisinin zararlı olup olmadığını ve bu mercanların vahşi doğadan toplanmalarının sonuçlarını tartışacak.
Elbette bu toplantı için Avusturalya Mercan Enstitüsünden talep ettikleri bazı verilerle gerçekleşecek. Tam bu noktada Avusturalya Mercan Enstitüsünün bu Avustralya mercanlarına kısıtlama gelmemesi için bu türlerin toplanmasının zararlı olmadığına dair bir takım veriler vermesi umut ediliyor.
Toplantıdan Hangi Sonuçlar Çıkabilir?
Avusturalya Mercan Enstitüsü şayet olumlu veriler gönderirse toplantınında olumlu geçeceği ve herşeyin eskisi gibi devam edebilmesi mümkün.
Ancak Avusturalya Mercan Enstitüsünden sağlanan verileri baz alarak SRG olumsuz bir görüş alırsa bu mercan türlerinin avrupaya ithalatı kısıtlanabilir veya tamamen yasaklanabilir. Kısacası Türkiye’nin de dahil olduğu CITES sözlemesi gereğince bu türleri belkide bir daha akvaryumlarımızda göremeyebiliriz.
Ancak bu tartışmalar ve toplantılar daha önce Endonezya mercanları içinde yapılmıştı. Oradaki fark SRG’nin tamamen yerinde inceleme yapması ve devletle olan işbirliği idi. Belkide biraz Bali tatili yapmak istediler yada Covid-19 nedeniyle yerinde araştırmalar şu an durduruldu.
SRG Endonezyada yaptığı araştırmalarda bir çok mercan türünün yetiştirilebilirliğini gözlemlemiş ve bu türler için onay vermişti. Ancak akvaryumlarımızda görmekten çok hoşlandığımız bazı tek polipli büyük mercanlarımız için tartışmalar hala devam ediyor Avustralya mercanlarına kısıtlama da bu türler üzerinde yoğunlaşmış durumda.
Avustralya Mercanlarına Kısıtlama Hangi Türler İçin Gelecek?
Aslında bu kısıtlama Endonezyada yapılan araştırmalarla aynı türleri kapsıyor. Esaret altında üretilemeyen, fraglanamayan veya yetiştirelemeyen türler. Kısaca tek polipli büyük sert mercan ve LPS türleri için geçerli.
SRG geçmişte Endonezyada vahşi kültürlerden parçalanmış bazı türler için olumlu görüşleri benimsemiş ve Endonezya ihracatı yeniden açılmıştı. Ancak parçalanması zor kabul edilen bahsettiğimiz tek polipli büyük mercanlar için tartışmalar hala devam ediyor.
Reef Builders yazarlarından Jeremy Gay in haberine ve Avustralya mercanlarına kısıtlama hakkında endüstri içinden aldığı bilgilere göre;
”Bu bağlamda, CITES ekibi genel olarak herhangi bir belirli tür için herhangi bir SRG olumsuz görüşü görmeyi beklemiyor, ANCAK, hem parçalanması zor kabul edilen hem de bir MEP için bir MEP’in yapması gereken türler hakkında tavsiyede bulunulabileceğinden bahsetti. parçalanma / su ürünleri yetiştiriciliğinin gerçekleştiğini kanıtlayan bilgilerle birlikte sunulmalıdır. Bu durumda, bu tür bilgiler sağlanamazsa, mercanlar vahşi olarak kabul edilecek ve bu nedenle uygun bir zararsız bulgu temelinde ithal edilecektir.”
Reef Builders
Avustralya mercanlarına kısıtlamanın Duncanopsammia, Catalaphyllia, Euphyllia Glabrescens, Euphyllia Ancora ve Euphyllia Paraancora türlerinde ağarlık göstereceği belirtilmiş.
Eğer SRG toplantısından olumsuz bir karar çıkarsa ve elinizde bu türler bulunuyorsa bir hazine sahibi olabilirsiniz. Hatta sadece onlar için özel bir akvaryum bile düşünmelisiniz.
Bireysel olarak yapabileceğiniz bir çok şey var. Bunlardan en önemlisi bilgi sahibi olmanız. Örneğin sadece renklerini beğendiniz için ama nasıl bakılacağını bilmediğiniz türleri satın almamayı seçmek için Avustralya mercanlarına kısıtlama gelmesini beklemenize gerek yok.
2010 yıllarında Ankara’da bir iş hanının üst katlarındaki bir akvaryumcuya, beslemeyi çok istediğim aynı zamanda dünyanın en zehirli hayvanları arasında yer alan Mavi Halkalı Ahtapot (Blue Ring Octopus) almaya gitmiştim. Sadece 9 tane gelmişti.
Eskiden ürünlerini sıkça kulandığım CoralX firmasının sahibi Cihan Toprak’la ilk tanışmamızda aynı zamanda olmuştu. O gün istediğim canlıyı satın alamadım çünkü işletme sahibi ona bakıcak yeterli bilgiye sahip olmadığım kanaatine varmıştı. Elbette üzüldüm, ancak işletme sahibi hem boş yere para vermemi engelledi, hemde belki hayatımı kurtarmıştı.
Günümüzde bu tür bir hizmet alabileceğiniz mağaza pek yok. Bu yüzden önce sizin ne satın alacağınızı ve satın alacağınız canlı için optimum şartları nasıl sağlayacağınızı biliyor olmanız gerek.
Doğadan aldıklarınızı doğa yerine koyuyor mu? Yoksa akvaryumlarımıza giren bu türleri yavaş yavaş yok mu ediyoruz?