Işığın gücünü reddedemeyiz. Dünyamız da hemen hemen her şey ışığa bağımlıdır. Doğru aydınlatma seçimi yapmak da mercanlarınız için önemlidir.
Akvaryumlarımızda şık tasarımları ve gücü birlikte isteriz. Bu çokta imkansız değildir ama bir tuzlu su akvaryumu aydınlatması, vereceğiniz birkaç LED siparişi ya da balast tan da ibaret değildir.
Genellikle tuzlu su akvaryumlarındaki ışık konuları çok karmaşık ve anlamsız zor terimlerden oluşur. İnanın bir çok evcil hayvan mağazası bile bu konuda yeterli bilgiye sahip değilken tekil kullanıcıların bilgi sahibi olmaması kadar doğal bir durum da yoktur.
Acemiler tarafından yapılan en büyük hatalardan biri aydınlatma seçimini akvaryum ölçülerine göre belirlemektir. Akvaryum ölçüsü bir kriter olsa da aydınlatmanın nihayi hedefi canılarınızdır. Bu yüzden sadece balık akvaryumu ile Sert mercan ağarlıklı aynı ölçülerde iki akvaryum aydınlatması arasında büyük farklar vardır.
Bu yüzden aydınlatma seçimi tavsiyesi alırken sadece balı besleyen bir akvaristle, sert mercan ağarlıklı bir akvaryumu olan akvarist size faklı alternatifler önerecek ve kafanızı karıştıracaktır.
Tuzlu Su Akvaryumunda Işık Neden Gereklidir?
Yine eskilere ve fen derslerimize bir dönelim. Bitkilerin fotosentez yoluyla kendi yiyeceklerini ürettiğini ve bunun için de güneş ışığını kullandıklarını eminim hatırlıyorsunuzdur. Evet şimdi aklınızdan geçen şu olmalı ‘’Fotosentez ? Mercanlar hayvan değil mi? Konuyla ne ilgisi var?’’
Işıktan ziyade doğru ışık kullanımı tuzlu su akvaryumlarımızda ki küçük için çok önemlidir. Her ne kadar mercanlar için ‘’hayvan’’ statüsü belirlenmiş ve ‘’bitki’’ den ayılmış olsalar da aslında durum tam olarak bu değildir.
Evet mercanlar birer hayvandır ve fotosentezi sadece bitkiler yapar ve mercanlar sudaki yiyecekler için gözle görülen yada görülemeyen tenteküllerini salarak besin ararlar. Mercanların bir diğer özelliği de, aslında polipler olarak bilinen yüz binlerce yaratığın bir araya gelişinden oluşmuş olmalarıdır. Bu yaratıklar arasında zooxanthelae olarak bilinen alg ‘lar da yer alır. Konuya biraz daha hakim olmanız için mercanların neden renkli olduklarını okumanızı tavsiye ederim.
Bu mikroskobik alg’ler ve mercan birbirlerine fayda sağlarlar. Alg’ler fotosentez yapabilmek için mercanın metabolizmasını kullanır. Mercanlar ise alg’lerin fotosentez ile ürettiği oksijenle yaşamlarını sürdürür. Bu nedenle mercanlar için hem bitki hem de hayvan diyebiliriz. Ayrıca bu ilişki ışığın zorunlu olmasının da asıl nedenidir.
Metal Halide Aydınlatma Seçimi
Eskilerde en çok kullanılan aydınlatma türüydü. Muazzam bir ışık yoğunluğu sağlarlar. Güneş ışığına en yakın değerleri alabilirsiniz. Yinede son kullanıcı için kullanışlı değildir çünkü maliyetleri yüksektir ve bir süre sonra yenilenmeleri gerekir. Ama şehir akvaryumları ve evcil hayvan mağazalarında sıkça kullanılır.
En büyük dezavantajıysa inanılmaz derecede ısı yaymasıdır.Her ne kadar bir soğutucu aktardığı sıcaklığı telafi edebilecek olsa da bu son kullanıcı için ekstra maliyet anlamına gelir.
T5 Aydınlatma Seçimi
Bana göre tuzlu su akvaryumları için en ideal aydınlatma türüdür. Karmaşık olmayan yapıları sayesinde çok kolay bir kulanım sağlarlar. LED lerde ki gibi bir programlamayla da uğraşmanız gerekmez. Ayrıca Metal Halide kadar ısı da üretmez ve sıcaklık konusunda akvaryumunuza destek olurlar.
T5 aydınlatma türünde ki en büyük sorunsa akvaryumunuz için en doğru ışık kombinasyonunu seçmektir. Bu gerçekten kişiden kişiye göre değişebilir ama mercan sağlığınız için uymanız gereken bazı kriterler de vardır. Ayrıca T5 floresanların değişim periyotlarını takip etmek onları sürekli en verimli şekilde kullanmanıza olanak tanır.
LED Aydınlatma Seçimi
Muhtemelen LED aydınlatmalar hakkında birçok şey okumuşsunuzdur. En büyük özelliği Metal Halideler kadar yüksek ısılara ulaşamadan onlar kadar güçlü bir ışık sağlamalarıdır.
LED aydınlatmalar Metal Halide ler kadar ısıyı aslında üretirler ama tasarımları gereği bu ısıyı akvaryuma değil fan ve soğutma blokları vasıtasıyla havaya verirler. Şayet kontrolsüz bir şekilde kullanırsanız muhtemelen barındırdığı LED leri yakarsınız.
LED armatürler aynı zaman da ekonomiktir. Alırken ödeyeceğiniz rakamlar yüksek olsa da İyi bir seçim yapmışsanız uzun yıllar size hizmet edebilir ve elektrik tüketimi çok düşüktür. Tabi gelişen teknoloji her yıl daha güzellerini çıkardığı için kendinize hakim olmanız zor olabilir.
LED aydınlatma seçiminde dikkat etmeniz gereken en önemli konu, kesinlikle güvenilirliği olan bir marka tercih etmeniz gerekmesidir.Özellikle uzak doğu kökenli LED aydınlatmaların hemen hemen hepsi verdiği ışık değerlerine ulaşamaz ve çabuk bozulurlar. Ayrıca her ne kadar kendinizin de yapabileceği bir şeymiş gibi görünse de bir LED armatür yapamazsınız. Bu sadece macera arayışından öteye geçmez. Etrafınıza bir bakın! El emeği göz nuru bir LED armatürle gelişme kat edebilmiş tuzlu su akvaryumu hiç gördünüz mü? Ben görmedim. Şayet birkaç LED ve panelden ibaret olsalardı piyasada muazzam rakamlara satılıyor olmazlardı.
Acemilerin yaptığı hatalardan biri de, el yapımı LED aydınlatmaları genellikle evcil hayvan mağazalarında yumuşak ve sert mercanlar üzerinde görüp ‘’bu iş bunlarla oluyormuş’’ fikrine kapılmalarıdır. Hayır maalesef sandığınız gibi olmuyor. O muazzam mercanlar, o aydınlatma altında çok uzun süre kalamadan son sahipleri satın alıyor.
Hibrit Aydınlatma Seçimi
İşte beni favorim! Son yıllarda (2018) üretici firmaların neredeyse hepsi Hibrit aydınlatma ürünlerini piyasaya sundu. Bu hem T5 lerin hassasiyetini hem de LED aydınlatmaların sağladığı görsel güzelliği bir arada bulundurmasını sağladı. Başlangıç aşamasında Hibrit aydınlatmaları araştırmanızı tavsiye ederim.
Aydınlatma seçimi yapmak zor bir süreç olabilir. Ama tercihiniz ne olursa olsun, akvaryumunuzun tamamına yeterli derecede ışık sağlayacağından emin olun. Örneğin 2 metrelik bir akvaryum için 120cm uzunluğunda bir aydınlatma seçerseniz karanlık bölgeler de yaşayacağınız yosun ve diğer istenmeyen yosun türevlerinden kurtulamazsınız.
