Bakteri diyince insanın içi biraz ürperiyor değil mi? Bunu bilgisayarlar için kullanılan ”virus” kelimesine benzetmek pekte yanlış olmaz. Tuzlu su akvaryumu bakterileri bir çok çeşitlilikte olabilir. Biz bunlardan sadece Nitrifikasyon ve Denitrifikasyon bakterilerine odaklanacağız.
Tuzlu Su Akvaryumu Bakteri Türleri
Azot bileşikleri tuzlu su akvaryumundaki başlıca kirleticidir. Her şey balıkların amonyum/amonyak (Dışkı) salgılamasıyla başlar. Akvaryum nüfusu ne kadar yoğunsa bu toksinlerin de konsantrasyonu o kadar fazla olur. Birlikte tuzlu su akvaryumu bakterilerinin türlerine bir göz atalım.
Nitrifikasyon Bakterileri
Bu bakteriler amonyum/amonyak molekülerini daha az tokside olan nitrite çevirirler. Bu işlemin etkili olabilmesi için bol oksijene ihtiyaçları vardır. Buda bakterilerin akvaryumunuzda kayalar ,kum hatta akvaryumun dış yüzeylerinde bile bulunabileceği anlamına gelir. Döngü sürecinde en yakın arkadaşlarımızdır.
Bununla birlikte niterit’ler omurgasızlar için olmasa bile balıklar için ciddi bir tehdit olmaya devam eder. Çünkü nitritler balıkların solungaçlarından kan dolaşımına ulaştıklarında onlara oksijen sağlayan hemoglobinleri oksijen moleküllerini yakalayamayan meta-hemoglobine dönüştürürler.
Nitrit zehirlenmesi yaşayan balıklar genellikle siyanotik bir görünüme ve mavimsi bağırsaklara sahiptir. Otopsi zamanı!
Nitrit üretilmeye başladığında bu molekülü nitrata çeviren nitro bakteriler ortaya çıkar. Bu bakterilerin oksijene ihtiyaç duymasının yanı sıra ”aerobik sindirim” adı verilen bir işlemi gerçekleştirmek için ana karbon kaynağı olarak karbondioksite de ihtiyaç duyarlar.
Denifritikasyon Bakterileri
Artık elimizde çok daha az zararlı olan nitrat moleküllerimiz var. Maalesef bu bir mutlu son değil. Nitrat çok daha az toksin olmasına karşın istenmeyen yosunlar için en iyi gübredir. Nitrat’ı azaltmazsanız akvaryumunuz kısa sürede mercanlarınızı boğabilecek kadar yosunla kaplanabilir.
Filmin esas oğlanı burada devreye giriyor, Denitrifikasyon bakterileri!. Amonyağı nitrite ardından nitrata dönüştürmek için bakteri popülasyonunuzu oluşturmak çok kolaydır. Sadece balıklarınızı beslemeniz ve beklemeniz yeterli. Nitratı akvaryumunuzdan çıkarmaksa çok daha zor ve karmaşıktır.
Deniftiritikason bakterileri Nitrifikasyon bakterilerine göre tam tersi bir çalışma prensibine sahiptir. Bu bakteriler kısaca oksijen azotları serbest hale gelinceye kadar nitrattan azot bileşenini çıkarırlar. Akvaryumlarda su yüzeyinin yeterince dalgalandırılması bu yüzden önemlidir.
Bakterilerin Genel Özelikleri
Tuzlu su akvaryumu bakterilerinin çoğu gram negatiftir. Bu çift membrana(sitoplazmik ve dış) sahip oldukları anlamına gelir. Analiz edilen diğer bakteri türlerindeki bir başka yaygın özellikte yüksek dayanıklılık değerine sahip olmalarıdır.Geniş bir pH ve sıcaklık aralığında çoğalabildikleri gibi ıslak yada kuru ortamlarda bulunabilirler.
Dahası bir çoğu gerekli koşullardan yoksun olduklarında ve yiyecekleri olmadığı zaman, normal metabolik yollarından saparak yeni koşullara uyum sağlayabilirler. Bazıları oksijenli ortamdan oksijensiz ortama yada tam tersine de adapte olabilir. Kısaca bizden çok önceleri var oldukları gibi muhtemelen bizden sonrada dünyada yerlerini koruyacaklar.
Bakterilere Neden İhtiyacımız Var?
Tuzlu su akvaryumu bakterileri her yerde bulunan mikro organizmalardır ve türler arası dengeyi korurlar. Sağlıklı bir akvaryumda, ağır metaller, inhibitör maddeler veya sınırlayıcı elementler (genellikle azot, fosfor, karbon, kükürt ve oksijenin varlığı gereklidir), gibi farklı türlerden büyük bir bakteri popülasyonu olmalıdır, ancak çok fazla bakterinin oluşması da dengeyi genellikle olumsuz etkiler ve bazılarının yok olmasına neden olur.
Bu nedenle, yeterli bakım ve biyo çeşitliliği sağlayacak olan farklı tuzlu su akvaryumu bakterileri türlerinin periyodik olarak aşılanması tavsiye edilir.
Ticari Bakteri Kültürleri İşe Yarıyor Mu?
Son yıllarda, tuzlu su akvaryumlarındaki en yaygın problemlerden bazılarını (yüksek seviyelerde nitrat, fosfat, siyano, yosunlar, hastalıklar, enfeksiyonlar vs.) çözmek için her türlü tuzlu su akvaryumu bakterilerinin uygun ve akıllı bir çözüm olarak kullanımı çok popüler hale geldi. Hemen hemen tüm üreticiler, bu sorunlara içeriği belirsiz karışımlarını ”en iyi çözüm” olarak bize servis etti. Hatta bunun için biraz acele ettiler.
Bazı akvaristler gerçekten çok işe yaradığını söylerken bazılarıysa bunun tam aksini söyledi.
Her üreticinin bu karışımların kullanımıyla akvaryumunuzun mükemmel bir duruma ulaşmasını sağlamak için kendi yönetmeleri var gibi görünüyor. Kimileri derin dondurucuda, kimileri buzdolabında ve en ilginç olanlarıysa kuru halde bize sunulanlar. Bir çok bakterinin oksijen yada karbondioksit temelli yaşam formalarını bir şişeye sığdırmak size de bilim kurgu gibi geliyor mu? Bunlar gerçek olabilir mi?
Tuzlu su akvaryumu bakterileri gözle göremediğimiz ama varlıklarını hissettiren akvaryumlarımızdaki temel canlılardır. Bu canlılardan sonra gözle görülebilen ancak yinede çok küçük olan Amfipod, Kepopod gibi canlılar gelir.