Canlı Kaya Seçimi Nasıl Yapılır?

Akvaryumunuz için kaya seçimi yapmadan önce, tuzlu su akvaryumunuzun neye benzemesini istediğinize karar vermelisiniz. Planlama aşamasında akvaryum hacminiz, canlı seçiminiz, taşınmasının gerekip gerekmeyeceği, filtrasyon temelleriniz gibi şeyleri biliyor olmalısınız.

Canlı Kaya Nedir?

Canlı kaya aslında resiflerde yaşanan fırtınalar yada dalga haraketleriyle kopup, sığ sulara sürüklenen ve burada nitrifikasyon bakterileri, kabuklular, süngerler, mercanlar gibi milyonlarca canlı tarafından kolonize edilen mercan parçalarıdır.

Her ne kadar kaya gibi duruyor olsalarda doğal ortamlarında mercanların ulaşabilecekleri boyutlara gerçekten inanamazsınız. Daha detaylı bigli için canlı kaya çeşitlerine göz atabilirsiniz.

Ne Kadar Kaya Kullanmalısınız?

Bu sorunun cevabı genellikle her 10 Litreye 1 Kg olarak verilir. Ama bu geçmişte kalmış ve günümüz filtrasyon sistemleriyle tam olarak örtüşmeyen bir cevaptır. Ayrıca bu cevap başka hiçbir filtreleme sisteminin kullanılmayacağı varsayılarak(o dönemlerde yoklardı) verilmiştir. Günümüzdeki hemen hemen her akvaryum bu standartların çok altında kaya kullanmaktadır.

Buna en iyi örnek her çocuğun savaşması gereken bir soru olan ”1 Kg pamuk mu yoksa 1 Kg demir mi daha ağırdır?” sorusu verilebilir. Elbette her ikiside aynı ağarlığa sahiptir ama her ikisininde kapladığı alan muazzam derecede farklıdır.

Ne kadar canlı kayaya ihtiyacınız olduğunu hesaplarken temel almanız gereken kıstaslar arasında, görsellik, diğer filtreleme ekipmanlarınız, besleyeceğiniz canlılar ve kayanın türü gelir.

Bu konuda söz sahibi olan Fiji kayalarını temel alalım. Şayet Fiji kayası tercihi yapmışsanız, oran her 10 litre için 0,5 Kg değerinde olabilir. Bu da 200 Litrelik bir akvaryum için 10 Kg kayaya ihtiyacınız olduğu anlamına gelir. Kapladıkları alan ve yapıları sayesinde ihtiyacınız olan filtrasyonu size vereceklerini garanti edebiliriz. Bunun dışında kalan kayalar için araştırma yapmanız ve seçeceğiniz kayalarla başarıya ulaşmış akvaryumları bulmanızı öneririz.

Canlı Kaya Seçimi Nasıl Yapılır?

Yukarıdaki resim, satın almak için uygun, bol gözenekli, coralline yosunu kaplamış bir canlı kaya örneğidir. Bu görsel size seçiminiz sırasında referans olabilir.

Aşağıdaki resimde ise yine başka bir canlı kaya örneği var. Bu sefer üzerinde istenmeyen yosunlar, yararlımı zararlımı olduklarından emin olamayacağınız otostopçular da yer alıyor. Kısaca böyle bir canlı kayayı satın almak istemezsiniz.

Bir başka örnekte piyasada bulabileceğiniz canlı kaya görselerini taklit eden ölü kayalardır. Bu kayalar hem görsel olarak tatmin edici oldukları gibi hemde istenmeyen otostopçular için kesin çözümdür. Ama bakteri yoğunluğu olarak boş oldukları için kürelenmeleri gerekir.

Canlı kaya seçiminizi yaparken dikkat etmeniz gereken konulardan biri de görerek almanızdır. Fotoğraflar yada videolardan edineceğiniz bilgi gerçeğinden çok daha farklı olabilir.

Ülkemiz popüler canlı kaya kaynaklarına çok uzak. Bu nedenle kayalar ülkemize geldiklerinde ya artık canlı olmuyor yada can çekişiyor oluyorlar. Bir çok firma kayaları gelir gelmez küvetlere alarak küreleme işlemi uygularken kimileriyse bunu uygulamıyor.

Kaya seçimi yaparken, bilimsel olmayan bir yöntemle seçtiğiniz kayayı koklayın. Deniz kokusu alıyorsanız ve bu sizi mutlu ediyorsa muhtemelen doğru seçim yapmışsınızdır. Ama kayayı kokladığınızda çürümüş bir şeylerin kokusunu alıyorsanız uygun olmayan bir kayayı seçmişsinizdir ve kürelenmesi gerekir.

Bilimsel olan yöntemse kayaların bulunduğu suyu test etmenizdir. Amonyak ve Nitrit ölçülebiliyorsa kalarınız ne yazık ki uygun değildir ve kürelenmeleri gerekir.

Kısaca, seçiminizi istenmeyen yosunlardan arındırılmış, yer yer coralline yosunu olan, bünyesinde ölü organizma barındırmayan, küçük gerekli yaşam formları ve bakterileri barındırabilecek kadar bol gözenekli ve hafif kayalardan yapmalısınız.

Canlı Kaya mı? Kuru Kaya mı?

Kaya seçimindeki en can alıcı soru bu olsa gerek. Canlı kaya döngü sürecini ciddi oranda hızlandırabilir ama aynı zamanda çok büyük riskleri de beraberinde getirir. Kayalarla beraber akvaryumunuza neleri soktuğunuzu asla bilemezsiniz.

Canlı kayalar ölü kayalara göre çok daha pahalıdır ve görsel zevkinize yada ihtiyacınıza uygun doğru kayayı bulmanız çok kolay olmayabilir.

Ölü kayalar daha ucuzdur, bulunması daha kolaydır. Ayrıca size kurulumdan önce bir tasarım yapma kolaylığı sağlar.

Ölü kayaların en büyük eksiği canlı olmamalarıdır. Kısaca tuzlu su akvaryumu için ihtiyaç duyacağınız bakterileri barındırmazlar ve bunun için küreleme işlemi yapılması gerekir. Buda zaman ve sabretmeniz gerektiği anlamına gelir.

Başka Alternatiflerim Var Mı?

Ülkemiz sularında ya da karalarında bulunan birçok farklı kaya türü akvaryumlarda kullanılmaktadır. Ama ya akvaryum sahiplerinin acemiliğinden ya da seçilen kayaların istenilen görseli yada filtrasyonu sağlayamamasından bu kayalarla başarıya ulaşan akvaryum sayısı neredeyse hiç yoktur.

Bir diğer alternatifinizde kendi kayalarınızı kendinizin yapmasıdır. Bu hem istediğiniz görseli tam olarak elde etmenize hemde istenmeyen otostopçular için kesin bir çözüm sunar. Üstelik diğer bütün alternatiflere göre çok daha ucuzdurlar.

Kaya seçimi tuzlu su akvaryumlarında kum seçimi gibi önemlidir. Her ikiside akvaryumun canlı kısmını oluşturur ve bakteriler için de bir yuva görevi görür.

Sıkça Sorulan Sorular